Tetanus
Tetanus in dieren wordt veroorzaakt door een bacterie, Clostridium tetani. Vooral paarden zijn zeer gevoelig voor de toxines (gifstoffen) die de tetanus bacterie produceert. Daarom is het belangrijk om als eigenaar te weten wat tetanus precies is, en waarom het belangrijk is om tegen tetanus te vaccineren. En wist je bijvoorbeeld ook dat het mogelijk is om te testen of jouw paard genoeg antistoffen heeft tegen tetanus?
Wat is tetanus?
Zoals gezegd wordt tetanus veroorzaakt door de gifstoffen die worden gemaakt door de tetanus bacterie. Deze gifstoffen beschadigen de zenuwen van het paard. Als de gifstoffen de zenuwen beschadigd hebben is er geen medicijnen om de zenuwen te herstellen.
De tetanusbacterie komt in de omgeving voor. Als een paard een wond(je) oploopt, kan de tetanus bacterie makkelijk in het wondje terecht komen. De bacterie gaat de gifstoffen produceren en deze gaan via de bloedbaan naar de zenuwen van het paard.
Het kan 2-10 dagen duren voordat het paard symptomen gaat vertonen als het besmet is met tetanus. De schade aan de zenuwen zorgt ervoor dat dat spieren van het paard gaan verkrampen. Hierdoor klemt het paard de kaken strak op elkaar en kan het niet meer eten. In een verder stadium kan het zo zijn dat het paard zelfs niet meer op kan staan.
Waarom is vaccineren belangrijk?
Er is geen medicijn tegen tetanus. Op het moment dat een paard tetanus heeft, kunnen we nog een aantal dingen doen om te proberen het paard beter te krijgen, maar dit lukt niet altijd.
Als een paard tetanus heeft is het belangrijk om zo snel mogelijk een tetanusserum toe te dienen met antistoffen tegen de gifstoffen van tetanus. Hiermee voorkomen we dat er meer schade aan de zenuwen optreedt. Ook kunnen we nog antibiotica toedienen om de tetanus bacterie te doden.
Omdat het dus niet mogelijk is om de schade aan de zenuwen te herstellen is het belangrijk dat we voorkomen dat de zenuwen beschadigd raken. En hier kom de vaccinatie om de hoek kijken.
Vaccinatie
Bij vaccinatie spuiten we een kleine hoeveelheid tetanus gifstoffen in het paard. Deze hoeveelheid is zo klein dat de zenuwen van het paard niet kapot gaan, maar het lichaam kan wel herkennen dat er iets niet goed is. Het lichaam gaat nu zelf antistoffen maken tegen de gifstoffen van de tetanus bacterie.
Als het paard dan toch een keer de tetanusbacterie oploopt, weet het lichaam direct wat het moet doen. Door de snelle reactie van het lichaam krijgen de gifstoffen niet de kans om zoveel schade aan de zenuwen te maken. Hierdoor is de kans dat het paard ziek wordt door tetanus veel kleiner (maar nooit nul).
Vaccinatie is dus geen garantie dat je paard nooit ziek wordt, maar de kans dat de bacterie het paard erg ziekt maakt is een stuk kleiner. Het is belangrijk om je paard op tijd te vaccineren tegen tetanus om te zorgen dat er genoeg antistoffen in het lichaam aanwezig blijven.
Wanneer vaccineren?
Paarden kunnen vanaf een leeftijd van 6 maanden gevaccineerd worden tegen tetanus. Voor die tijd hebben veulen antistoffen van hun moeder gekregen, en zijn ze dus ook beschermd tegen tetanus. Deze antistoffen van de moeder raken ze helaas langzaam kwijt, waardoor het belangrijk is om het veulen zelf te gaan vaccineren.
Op 6 maanden leeftijd mag het veulen de eerste vaccinatie krijgen. Ongeveer 4 weken later krijgt het veulen de tweede vaccinatie. Samen vormen deze de basis vaccinatie. Na een jaar geven we de eerste herhalingsvaccinatie. Het veulen is dan ongeveer 1,5 jaar oud.
Na een goede basisvaccinatie en eerste herhalingsvaccinatie wordt geadviseerd om het paard elke twee jaar te enten met een tetanusvaccin.
Voor oudere paarden die in het verleden niet gevaccineerd zijn wordt bovenstaand schema ook aangehouden om een goede hoeveelheid antistoffen in het lichaam op te bouwen.
©2016 VET-service
Wat is de TetaCheck?
De TetaCheck is een test waarmee we kunnen kijken of een paard nog genoeg antilichamen heeft tegen tetanus. Een paard dat elk jaar gevaccineerd wordt zou genoeg antilichamen moeten hebben. Maar niet elk paard wordt elk jaar gevaccineerd. En soms krijgt het paard een wond als het weer bijna tijd is voor de enting. Dan is het handig om even snel te controleren of het paard nog voldoende bescherming heeft tegen tetanus. Daarvoor is de TetaCheck uitgevonden. De test kan binnen enkele minuten op lokatie worden uitgevoerd en geeft aan of het paard nog de minimale benodigde hoeveelheid antilichamen tegen tetanus heeft.
